Biên giới Tây Nam, 24/7 - Kỳ 1: Chốt chặn trải khắp Hà Tiên
DeepSeek R1 do công ty khởi nghiệp DeepSeek có trụ sở tại Hàng Châu (Trung Quốc) phát triển, đang được đánh giá là mô hình AI suy luận tốt nhất nước này với 671 tỉ tham số. Trong các bài kiểm tra độc lập, mô hình AI Trung Quốc này đã vượt qua nhiều mô hình hàng đầu như GPT-4o của OpenAI và Llama 3.1 (Meta) về khả năng tư duy logic, lập trình và toán học. R1 không được biết đến với hiệu suất mà còn ở chi phí huấn luyện cực thấp, từng làm "choáng váng" giới chuyên gia toàn cầu. Theo đó, DeepSeek chỉ tốn khoảng 5,6 triệu USD để đào tạo nhờ tối ưu thuật toán và phần cứng. Đây là yếu tố quan trọng giúp Trung Quốc duy trì khả năng phát triển AI mạnh mẽ bất chấp những hạn chế từ lệnh cấm vận chip từ phương Tây. Dù có những báo cáo khẳng định số tiền thực tế là 1,6 tỉ USD, chi phí này vẫn thấp hơn nhiều so với khoản đầu tư mà các đối thủ từ phương Tây đổ vào trí tuệ nhân tạo.Alibaba Qwen, đặc biệt phiên bản Qwen 2.5-Max ra mắt đúng mùng một Tết Nguyên đán và gần đây nhất là QwQ-32B được giới thiệu đầu tháng 3.2025 đang gây chú ý với khả năng suy luận vượt trội dù có quy mô nhỏ hơn nhiều so với các mô hình AI đang có mặt trên thị trường. Biến thể QwQ-32B với 32 tỉ tham số nhưng có khả năng suy luận tương đương DeepSeek R1 - mô hình lớn hơn 20 lần (671 tỉ tham số).Một lợi thế khác của Qwen là được phát hành dưới dạng mã nguồn mở, giúp nó nhanh chóng trở thành mô hình AI Trung Quốc phổ biến hàng đầu trên nền tảng Hugging Face. Khả năng xử lý nhanh và tối ưu dữ liệu giúp Alibaba Qwen được nhiều doanh nghiệp nội địa tin dùng trong các ứng dụng AI thương mại.Hiệu suất vượt trội nhưng tiết kiệm tài nguyên của Qwen đã giúp Alibaba thu hút sự chú ý lớn từ các nhà đầu tư, khiến giá cổ phiếu hãng này tăng mạnh sau khi công bố mô hình mới. Trái lại, sự bùng nổ này lại đẩy cổ phiếu của NVIDIA đi xuống.Không chỉ phát triển các mô hình AI mạnh, Trung Quốc còn đẩy mạnh ứng dụng thực tế. Tencent Yuanbao, trợ lý ảo AI tích hợp trong WeChat, là một ví dụ điển hình.Ra mắt từ tháng 5.2024, Yuanbao nhanh chóng trở thành ứng dụng AI phổ biến nhất Trung Quốc, thậm chí vượt qua DeepSeek về số lượt tải xuống. Điều này phần lớn nhờ vào việc Tencent tích hợp Yuanbao vào hệ sinh thái WeChat, mang lại lợi thế mà các đối thủ phương Tây không có cơ hội cạnh tranh. Yuanbao tận dụng kho dữ liệu khổng lồ của WeChat để cung cấp phản hồi chính xác và có ngữ cảnh sâu sắc. Nhờ đó, người dùng có thể tra cứu thông tin, lập kế hoạch cá nhân, thậm chí thực hiện giao dịch tài chính ngay trong ứng dụng. Cách tiếp cận này giúp Tencent thu hút hơn 1,3 tỉ người dùng, biến Yuanbao thành một trong những chatbot AI Trung Quốc có ảnh hưởng lớn nhất hiện nay .Manus do startup Monica phát triển, là một trong những tác nhân AI (AI Agent) đầu tiên trên thế giới có khả năng tự hành động mà không cần sự hướng dẫn liên tục của con người. Khác với các chatbot chỉ đơn thuần phản hồi, Manus có thể tự hoàn thành nhiệm vụ một cách độc lập. Ví dụ, khi được giao tìm kiếm thông tin về một căn hộ, Manus không chỉ tổng hợp dữ liệu mà còn chủ động phân tích xu hướng giá cả, điều kiện môi trường và đề xuất danh sách phù hợp .Điều đáng chú ý là Manus có khả năng thực hiện nhiều tác vụ liên hoàn. Thậm chí AI Trung Quốc này có thể sắp xếp hồ sơ ứng tuyển, phân tích cổ phiếu và tự thiết kế website chỉ từ một lệnh đầu vào của người dùng. Đây là cấp độ tự động hóa AI mà các mô hình như GPT-4o của OpenAI hay ngay cả "người đồng hương" DeepSeek cũng chưa thể đạt được.Mận hậu và nông sản Sơn La đã có mặt trong hệ thống siêu thị Saigon Co.op
Thất bại 0-1 trước HAGL tối 24.1 chưa loại CLB Hà Nội khỏi đường đua vô địch V-League. Thầy trò HLV Lê Đức Tuấn chỉ kém Thanh Hóa 5 điểm, trong khi mùa giải còn tới quá nửa chặng đường. Tuy nhiên, màn thể hiện của đội Hà Nội trong 3 trận gần nhất, đặc biệt ở trận thua tối qua, nằm dưới mức kỳ vọng. CLB Hà Nội chỉ mất 7 phút để... tự bắn vào chân với pha vào bóng non nớt dẫn đến thẻ đỏ của Vũ Đình Hai. Cầu thủ sinh năm 2000 khoác áo đội Hà Nội đá V-League từ mùa trước. Đặc biệt khi HLV Daiki Iwamasa nắm quyền, Đình Hai được ra sân thường xuyên trong vai trò hậu vệ (tổng 22 trận ở V-League 2023 - 2024). Tuy nhiên, như thế vẫn là không đủ với cầu thủ năm nay đã 25 tuổi, nhưng vốn kinh nghiệm rất mỏng. Sự non kém ấy thể hiện ở tình huống vào bóng bằng gầm giày vào thẳng cổ chân Văn Sơn, khiến Đình Hai phải "đi tắm sớm".Việc sử dụng những gương mặt thiếu từng trải như Đình Hai đã nằm trong dự kiến của ban lãnh đạo CLB Hà Nội. Quan trọng là, lứa cầu thủ chủ chốt của đội bóng thủ đô có gánh vác được tập thể. Trong thất bại trước HAGL, đối thủ vừa thua 3 trận sân khách gần nhất trước khi "hành quân" đến Hàng Đẫy tối qua, câu trả lời đã rõ ràng.Dù tung ra sân đội hình với 5 nhà vô địch AFF Cup 2024 như Đỗ Duy Mạnh, Nguyễn Thành Chung, Phạm Xuân Mạnh, Nguyễn Hai Long và Phạm Tuấn Hải, CLB Hà Nội vẫn không áp đảo được tập thể HAGL vốn đang chật vật ở giữa bảng. Thậm chí, các tuyển thủ quốc gia còn là nguyên nhân dẫn đến thất bại. Duy Mạnh phạm lỗi vụng về trong vòng cấm khiến chủ nhà chịu phạt đền. Còn Tuấn Hải là tác quả của cú đá phạt đền dội xà phút 90+11, trực tiếp tước đi cơ hội cuối cùng để CLB Hà Nội ăn tết với 1 điểm giắt túi. Nghịch lý của CLB Hà Nội là dù có nhiều tuyển thủ vô địch AFF Cup 2024, nhưng đội bóng của ông Lê Đức Tuấn lại chơi thiếu đường nét sau khi guồng quay bóng đá nội trở lại. CLB Hà Nội hòa 0-0 trong 90 phút rồi bị Đồng Tháp loại khỏi vòng 16 đội Cúp quốc gia. Sau chiến thắng 2-0 trước Đà Nẵng, đội Hà Nội về lại vòng xoáy khó khăn bằng thất bại đầu tiên trước HAGL trên sân nhà sau nhiều năm. Thực tế, việc sở hữu nhiều tuyển thủ quốc gia chưa chắc là... điều thuận lợi cho CLB Hà Nội. Duy Mạnh, Thành Chung, Hai Long hay Tuấn Hải đều đã căng mình tập luyện và thi đấu 8 trận trong chưa đầy 1 tháng qua. Chuỗi hành trình "leo núi" ở sân chơi Đông Nam Á đã bào mòn thể lực của nhiều tuyển thủ. Minh chứng là khi trở lại từ AFF Cup, các tuyển thủ Việt Nam chỉ đá tròn vai, thậm chí mắc lỗi.Dù vậy, bất ổn của đội Hà Nội không đến từ yếu tố này. Từ đầu mùa, CLB Hà Nội chưa thể hiện được triết lý kiểm soát và tấn công áp đảo như giai đoạn đỉnh cao (2016 - 2022). Cá tính và phương pháp huấn luyện của "thuyền trưởng" Lê Đức Tuấn chưa mang lại hiệu quả. Đội Hà Nội vẫn nỗ lực kiểm soát bóng, đẩy đội hình tấn công, nhưng chất lượng và ý tưởng chơi bóng không còn dồi dào như trước. Vỏn vẹn 13 bàn sau 11 trận (trung bình 1,18 bàn/trận), đứng thứ 6 ở V-League, cùng số cơ hội tạo ra chỉ ở mức vừa phải, là những gì ban huấn luyện đội Hà Nội phải nghiên cứu thêm.Song, không thể trách mình HLV Lê Đức Tuấn. Khi lứa Văn Quyết, Hùng Dũng chuẩn bị bước qua bên kia sườn dốc, những Duy Mạnh, Thành Chung, Tuấn Hải hay Hai Long ổn định nhưng chưa bứt phá, CLB Hà Nội đang gặp trục trặc chuyển giao. Chất lượng ngoại binh kém, các tài năng trẻ cũng thiếu ấn tượng đang là trở ngại khiến đội bóng thủ đô chậm bước.CLB Hà Nội còn thời gian sửa sai, nhưng Văn Quyết cùng đồng đội cần nhanh chóng hành động. Cơn nóng giận của HLV Lê Đức Tuấn cần được "chuyển hóa" thành nỗ lực đưa đội vượt khó, thay vì chỉ đổi lấy tấm thẻ vàng như trận đấu hôm qua. FPT Play - Đơn vị duy nhất phát sóng trọn vẹn LPBank V.League 1-2024/25, tại https://fptplay.vn
Chiến sự Ukraine ngày 792: Nga tuyên bố kiểm soát thêm nhiều cứ điểm thuận lợi
Lớn lên tại cồn Phong Nẫm, Huỳnh Thiên Kim (25 tuổi), cựu sinh viên ngành Việt Nam học (chuyên ngành hướng dẫn viên du lịch) Trường ĐH Sư phạm TP.HCM, đang làm việc tại một công ty du lịch tại TP.HCM, cho biết do được bồi đắp phù sa nên cây trái xanh tốt, trái ngọt như: vú sữa, nhãn tím… Vào những ngày tết, ngoài các món ăn truyền thống như thịt kho trứng, gia đình cô còn xuống ao bắt cá, ốc.“Từ ngày 25 âm lịch gia đình mình đã rút nước trong ao ra, lội bùn bắt cá lóc, ốc bươu, hay ra sông lớn câu tôm, cá bông lau về làm đồ ăn cho ngày tết. Cá lóc nướng thơm ngọt cuốn bánh tráng truyền thống, hay canh chua cá bông lau nấu trái bần, ốc bươu nướng tiêu... là những đặc sản không thể thiếu trong bữa cơm ngày tết bên cồn”, Kim chia sẻ. Theo Kim nơi đây nằm giữa dòng sông Hậu thuộc địa phận huyện Kế Sách (tỉnh Sóc Trăng). Cồn Phong Nẫm có thể là địa điểm mà TikToker "triệu view" Lê Tuấn Khang nhắc đến trong video, vì quê hương anh cũng ở Sóc Trăng. Cồn Phong Nẫm có vị trí rất đặc biệt vì là nơi tiếp giáp tỉnh Vĩnh Long và tỉnh Trà Vinh.Kim cho biết cồn Phong Nẫm chỉ cách TP.Cần Thơ, trung tâm du lịch của vùng đồng bằng sông Cửu Long khoảng 20 km theo tuyến đường Nam Sông Hậu (quốc lộ 91B), cách TP.Sóc Trăng khoảng hơn 40 km theo hướng quốc lộ 60 và đường Nam Sông Hậu.“Mặc dù bốn bề là nước nhưng cồn Phong Nẫm không bị trở ngại nhiều trong việc đi lại vì có hệ thống phà vận chuyển tương đối hoàn chỉnh. Những năm gần đây, hệ thống đường giao thông trong cồn được đầu tư đồng bộ với trục chính là tuyến đường trải nhựa từ bến phà Phong Nẫm, thị trấn An Lạc Thôn nối liền đến trung tâm xã, ô tô có thể chạy vi vu”, Kim chia sẻ.Lớn lên tại cồn Phong Nẫm, Nguyễn Thị Huỳnh Anh Thư (25 tuổi), tự hào vì quê hương là mảnh đất màu mỡ, cây trái xanh tốt và tôm cá đầy sông. Năm nay, Thư tận dụng sân vườn trước nhà để tạo nên không gian chụp ảnh với câu đối đỏ, hoa cúc vàng. Thư cho biết trên cồn có một chợ, tuy nhỏ nhưng bán đầy đủ tất cả các loại đồ dùng cần thiết. Thư cho biết mâm cơm ngày tết ở quê cô thường có thêm món tép xào với củ sắn, phần nhân này sẽ được cuốn bánh tráng chấm nước mắm chua ngọt. Vé đi phà từ thị trấn An Lạc Thôn (tỉnh Sóc Trăng) qua cồn Phong Nẫm có giá 8.000 đồng/người kèm xe, nếu đi 2 người sẽ là 12.000 đồng.Theo Thư, mâm ngũ quả ở bên cồn đa dạng chủ yếu là trái cây có sẵn trong vườn. Năm nay nhà Thư chưng dưa hấu, mãng cầu, xoài, mận… “Chôm chôm là loại trái cây nên thử khi đến cồn. Trái ở đây ngọt đậm vị, thường chín rộ vào tháng 6 âm lịch”, Thư chia sẻ.Đều đặn hằng năm vào ngày 28 tết, gia đình của Nguyễn Thị Kim Thơ, sinh viên Trường ĐH Cần Thơ, lại cùng nhau gói bánh tét. Trước đó 2 ngày, Thơ cắt lá chuối phơi cho dẻo, chẻ cây lát phơi khô để gói bánh. Bánh tét “bên cồn” của nhà Thơ đặc biệt vì có thêm nhân chuối, bên cạnh nhân đậu mỡ thường thấy. “Thậm chí nhà mình còn kết hợp 2 nhân chuối và đậu mỡ cùng trong một đòn bánh. Hương vị mặn ngọt của phần nhân được phối hợp lại, đậm vị miền Tây”, Thơ chia sẻ. Thơ cho biết thêm một số gia đình còn xào dừa non, trộn với đậu xanh làm thành một loại nhân ngọt đặc biệt cho bánh tét.
Phút 90+6, HLV Phùng Thanh Phương tung vào sân trung vệ trẻ Nguyen Zan Hoyt Le Cao (tên viết tắt Zan Nguyễn) để thế chỗ Nguyễn Thái Quốc Cường.Zan Nguyễn vào sân ở những thời điểm cuối trận căng thẳng, nóng bỏng nhất, khi CLB Đà Nẵng bị dẫn 0-1 không còn gì để mất đang toàn lực tấn công để san bằng cách biệt mong manh 1 bàn thắng, bằng những đường rót bóng bổng vào khu vực cấm địa của CLB TP.HCM.Có thể xem việc HLV Phùng Thanh Phương tung Zan Nguyễn vào sân là một công đôi việc, vừa ngắt khí thế tấn công của CLB Đà Nẵng, tranh thủ thêm khoảng 1 phút thay người quý giá, lại giúp hàng thủ CLB TP.HCM chống bóng bổng hiệu quả hơn.Zan Nguyễn sinh năm 2006, chỉ mới 19 tuổi, có bố mẹ đều là người Việt. Anh sinh ra lớn lên ở TP.Boston (Mỹ), học bóng đá ở môi trường bóng đá học đường của Mỹ và chủ động liên hệ đầu quân cho CLB TP.HCM để thử sức mình ở quê hương bố mẹ.Zan Nguyễn được HLV Phùng Thanh Phương đánh giá có tiềm năng, sở hữu chiều cao và độ dày lý tưởng, có ý thức tập luyện và sinh hoạt chuyên nghiệp nhưng vẫn còn khá "non", phải trau dồi thêm nhiều kinh nghiệm.Được biết, đội bóng có biệt danh "Chiến hạm đỏ" đang cố gắng đẩy nhanh hoàn tất hồ sơ, tiến hành các bước thủ tục để sớm nhập tịch cho chàng trai 19 tuổi mang 100% dòng máu thuần Việt.Với quãng thời gian gần 10 tháng phía trước, khả năng Zan Nguyễn có hộ chiếu Việt Nam là rất cao.Nếu tiếp tục giữ tinh thần chuyên cần học hỏi, được HLV Phùng Thanh Phương từng bước "thử lửa" và có số phút thi đấu tại V-League một cách hợp lý, chàng trai cao 1,90 m này biết đâu sẽ được ban huấn luyện đội tuyển U.22 Việt Nam để mắt đến.
TP.HCM nóng như 'chảo lửa'
Lâu nay, các nhà khoa học cho rằng người hiện đại là hậu duệ từ một dòng dõi tổ tiên duy nhất. Tuy nhiên, nghiên cứu mới không những thách thức quan điểm này, mà còn đồng thời gợi nên bí ẩn mới về sự tiến hóa của loài người.Dựa vào mô hình giải trình tự gien hoàn chỉnh, đội ngũ khoa học gia của Đại học Cambridge (Anh) phát hiện người hiện đại bắt nguồn từ 2 quần thể khác biệt đã phân tách khoảng 1,5 triệu năm trước.Cách đây 300.000 năm, hai quần thể này một lần nữa kết hợp và tạo ra tổ tiên người hiện đại. Sự tái hợp cho phép một quần thể, cũng là tổ tiên của người Neanderthal và người Denisova, đóng góp 80% số gien di truyền của người hiện đại, và quần thể thứ hai, chưa từng được biết đến, góp 20% còn lại, theo báo cáo đăng trên chuyên san Nature Genetics."Câu hỏi về nguồn gốc của loài người là điều luôn được con người theo đuổi trong nhiều thế kỷ qua", theo tác giả báo cáo là tiến sĩ Trevor Cousins của Đại học Cambridge. Và chứng cứ mới về di truyền đã hé lộ lịch sử phức tạp về quá trình tiến hóa của loài người.Đồng tác giả là giáo sư Richard Durbin lưu ý báo cáo mới cho thấy nguồn gốc loài người được hình thành từ những tương tác sâu rộng về tiến hóa chứ không phải xuất phát từ một quần thể duy nhất.Để rút ra kết luận trên, đội ngũ nghiên cứu của Đại học Cambridge đã phân tích dữ liệu của Dự án 1.000 bộ gien, trong đó bao gồm các mẫu gien di truyền từ các quần thể dân số trên toàn thế giới.Cách tiếp cận trên cho phép họ suy ra sự hiện diện của các quần thể tổ tiên vốn không để lại chứng cứ trực tiếp thông qua hóa thạch.Không giống ADN của người Neanderthal, hiện chiếm khoảng 2% trong bộ gien di truyền của người hiện đại không tính châu Phi, một quần thể cổ đại chưa từng được biết đến đã góp đến 20% số gien.Một số gien đến từ loài người bí ẩn có liên quan đến chức năng não và xử lý thần kinh, vì thế nhiều khả năng đóng vai trò quan trọng trong cuộc tiến hóa của loài người, theo tiến sĩ Cousins.
